فرارو-بر اساس آمار و ارقامی که بانک‌های دولتی و خصوصی در سامانه کدال منتشر کرده‌اند، آن‌ها در سال گذشته حدود 91 هزار میلیارد تومان در بازار سرمایه‌گذاری کرده‌اند، این امر قابل توجه است به انتقاد از مسائل اقتصادی قرار گرفته. زیرا بانک‌ها به جای اینکه منابع خود را می‌سازند دهی به تولید می‌دهند، در بازارهای سفته بازانه‌ای مانند مسکن سرمایه‌گذاری می‌کنند.
از سویی بازار مسکن در حال حاضر با سوداگری گره خورده است که بزرگی از این سوداگری را بانک‌ها در بازار مسکن انجام می‌دهند، زیرا هیچ فعالیتی به غیر از نفت، گاز و انرژی مانند مسکن سودآور نیست و به اصطلاح در چهار دهه گذشته اقتصاد ایران است. اقتصاد بساز بفروشی بوده و سودی که این بخش دارد، جای دیگر وجود ندارد.
ها برای کسب سود در بازار بانک مسکن حضور دارندمرتضی افقه کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه در شرایط اقتصادی کشور بانک‌ها به دنبال سود بیشتر تولید می‌کنند، اظهار داشت: «با توجه به اینکه سرمایه‌گذاری در بخش‌های کشور دارای سرمایه‌گذاری نیست، طبیعتا بانک‌ها به سرمایه‌گذاری در بخش‌هایی روی می‌آورند که دارای سود هستند. که در این زمینه توسعه بخش‌هایی غیر از مولد اقتصاد کشور که گرفتار سوداگری و سفته بازی هستند، مورد نظر بانک‌ها قرار می‌گیرند. بخش مسکن از جمله بازارهایی است که برای بانک‌ها با سوددهی بسیار بالاست.»
وی افزود: «بنابراین با توجه به وضعیتی که امروز اقتصاد ایران با آن مواجه است، برخی از بانک‌ها نیز خود منشا برخی از مخرب‌ها هستند و این موضوع اثر مخربی بر روی نظام اقتصادی اقتصادی کشور تعیین شده است، از سوی دیگر به این دلیل که بانک مرکزی نمی‌تواند وجود داشته باشد. نظارت درستی بر روی نظام بانکی داشته باشد، شاهد آن باشیم هر از گاهی اخبار مربوط به بانکی به گوش می‌رسد.»
افقه با اشاره به اینکه بانک‌ها املاک بسیار در اختیار دارند، گفت: «همانطور که اشاره شد، به دلیل بازدهی بسیار پایین، تولید بانک‌ها در کنار بنگاه‌داری، اقدام به خرید املاک می‌کنند که این موضوع باعث افزایش قیمت مسکن می‌شود. از سوی دیگر باعث می شود منابع بانک ها به نوعی قفل تبدیل شود. بنابراین تا زمانی که وضعیت اقتصاد کلان کشور با تغییر تغییر کند، بانک‌ها نیز برای کسب سود و بقای آن رویه را ادامه می‌دهند.»
این استاد دانشگاه اضافه کرد: «سال‌هاست که نظام اقتصادی ایران با مشکلات عدیده‌ای روبرو است و تا زمانی که تفکر اقتصادی حاکم بر کشور تغییر کند، ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشم که بانک‌ها نیز تغییر پیدا کنند، در حال حاضر، بخش عمده‌ای از اقتصاد ایران وجود دارد. در فضای دلالی قرار دارد و بانک‌ها نیز به این فضای دامن می‌زند، این کار نیز از طریق حضور در بازر ملک و همچنین بنگاه داری بانک‌ها می‌پذیرد.»
وی ادامه داد: «به نوعی ساختار اقتصادی در کشور با تحولات بنیادین ایجاد و تفکر حاکم بر مدیریت کلان اقتصادی کشور متحول شود، طی دهه‌های گذشته درآمدهای نفتی پوششی بر ناکارآمدی‌های اقتصادی بوده است، اما در چند سال گذشته به دلیل تحریم‌ها و عدم وجود تحریم‌ها بوده است. فروش نفت، مشکلات اقتصادی کشور بسیار کاهش یافته است که در این رابطه به طور قطع حجم فساد نیز افزایش می‌یابد.»
افقه گفت: «برای کنترل نظام در ساختاری اداری کشور، اداری باید با اصلاحات اساسی روبرو شود. در حال حاضر به دلیل بروکراسی عریض و طویل دولتی، عملا بخش مولد اقتصادی نمی‌تواند کار کند و بسیاری از سرمایه‌ها را به بخش تاریک اقتصادی می‌رود که هیچ گونه نظارتی بر روی آن نیست. بنابراین در وهله اول باید یک جراحی در زمینه ساختارها و بسترها انجام شود و در وهله بعد نیز نظام شایسته سالاری برای انتخاب مناصب مدیریتی حاکم انجام شود. در غیر این صورت باز هم وضعیتی که در امروز حاکم است هم ادامه خواهد یافت.»
ها برای جبران زیان بانک خود در بخش مسکن سرمایه گذاری می کنندمسعود دانشمند کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه در حال حاضر بازدهی بخش‌های مختلف اقتصادی با یکدیگر به هیچ عنوان قابل مقایسه نیست، اظهار داشت: «با توجه به اینکه سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاری در تولید بازدهی بسیار پایین است که حتی به 10 درصد نیز نمی‌رسد، نمی‌توانم انتظار داشته باشم. بانک‌ها در بخش‌های دهی به بخش تولید دست و دلباز عمل می‌کنند.»
وی افزود: «بانک فی نفسه ماهیتش این است که به دنبال سود باشد و طبیعتاً با توجه به اینکه به دنبال کسب منفعت بیشتر است، در بازار ملک سرمایه گذاری می کند، به نوعی می توان گفت، بانک از طریق خرید و فروش ملک خود را سودده است. نشان می‌دهند، برای همین شاهد آن هستیم که بانک‌ها تنها در سال گذشته حدود ۹۱ هزار میلیارد تومان در بازار سرمایه سرمایه گذاری کرده‌اند.»
دانشمند: «زمانی که بانک به یک بنگاه تولیدی وام می‌دهد، اگر آن کارخانه موفق می‌شود، تولیدات را بازگرداند، بانک نمی‌تواند کارخانه را تعطیل کند و کارگران را به بیکار کند، بنابراین در بخش تولید و صنعت خساست به خرج می‌دهد. اما در مقابل حضور در بازارهای مشابه مسکن که در میان مدت برای بانک‌ها سود و بدون خطر دارد، یک موقعیت بی دردسر برای کسب بازدهی مناسب با نرخ تورم است. بنابراین به همین خاطر حضور پر رنگ بانک‌ها در بازار مسکن هستیم.»
این کارشناس مسائل اقتصادی بیان می‌کند: «بانک‌های مسکونی و تجاری املاک را می‌سازند و بعد از این که پس از دوره‌ای قیمت‌ها با جهش مواجه می‌شوند، آن املاک را با توجه به مصرف‌کننده‌ها و دوباره با همین منایع در بازار سرمایه سرمایه‌گذاری می‌کنند. دیگر این سود را نیز در صورت‌های مالی خود انعکاس می‌دهند که نشان می‌دهد بانک سودده است، اما در عمل این سود زیان بانک را پوشش می‌دهد، به همین ترتیب این چرخه بانک‌ها در بازار مسکن دائما تکرار می‌شوند.»
